Nood aan meer

Er zijn meer reactiemogelijkheden voor het openbaar ministerie. Hierdoor kan er effectiever en kort op de bal gespeeld worden en is dit minder stigmatiserend. Een kanttekening is dat recht spreken niet de taak van het openbaar ministerie is. Dit gaat in tegen het vermoeden van onschuld. Alleen de jeugdrechter kan zich in de fase ten gronde uitspreken over de schuld van de verdachte.


Er is meer aandacht voor het slachtoffer. Minderjarige slachtoffers hebben recht op een gratis advocaat bij bemiddeling. Slachtoffers worden geïnformeerd over de beslissing tot herziening. Bij herziening van een sanctie moet de jeugdrechtbank rekening houden met de belangen van het slachtoffer. We kunnen dit alleen maar toejuichen. De voorkeur naar een herstelrechtelijke en constructieve afhandeling van feiten is in het decreet behouden: bemiddeling, HERGO, gemeenschapsdienst en leerproject.

Nieuw

Nieuw is dat de jeugdrechter vanaf nu wel maximum 60 uur in de voorlopige fase of maximum 220 uur in de definitieve fase kan opleggen voor een gemeenschapsdienst of leerproject. We schatten echter in dat het in de praktijk niet zo’n vaart zal lopen. Op parketniveau zien we volgende nieuwe zaken opgenomen in het decreet: een leerproject als mogelijke voorwaarde en een positief project van maximum 30 uur. 


We hebben er voor gekozen om op parketniveau een leerproject van 10 uur uit te werken. Het delict vormt de rode draad van deze trajecten. We wensen met jongeren stil te staan bij hun gepleegde feiten, de gevolgen hiervan en hun zoektocht naar herstel. Daarnaast wensen we psycho-educatie toe te voegen rond: zedenfeiten en sociale media, drugs of agressie. We zijn klaar voor een eerste aanmelding binnen dit kader. 


Het positief project

De tweede nieuwe uitdaging is dus het positief project. De deelname aan een activiteit, een programma of opleiding of het uitvoeren van een taak of een project. De minderjarige neemt zelf initiatief voor de invulling van het positief project en wordt bij de uitvoering ervan begeleid door een erkende dienst, Het positief project is gericht op het herstel van de gevolgen van het gedrag of het jeugddelict en/of de veroorzaakte schade. We kunnen samen met jongeren en hun context vanuit een blanco blad op pad gaan. We leggen de verantwoordelijkheid bij henzelf en bekijken op maat van de minderjarigen wat de invulling van het positief project voor henzelf kan betekenen. 

Momenteel hebben we al een beperkte praktijkervaring. We zien dat jongeren de link maken met hun feiten en creatief op zoek gaan naar een zinvolle vormgeving van hun plan. Onze doorverwijzers hebben telkens hun voorstel goedgekeurd. Ter illustratie wensen we enkele plannen binnen het positief project te delen: 

  • Jongere zal werken aan relatie met moeder via activiteiten, 4 halve dagen skateles geven aan jongeren in georganiseerd verband en clean blijven (en hiervoor ondersteuning vragen bij De Sleutel).
  • Jongere gaat akkoord met herstelbemiddeling. Hij wenst een weerbaarheidstraining te volgen, zal terug zijn sport opnemen samen met zijn moeder en vrijwilligerswerk verrichten in een rusthuis.
  • Gedurende 10 momenten observeert of neemt de minderjarige actief deel aan verschillende sociale organisaties die een link hebben met drugs. Hij schrijft daarvan telkens een reflectieverslag.
  • Jongere doet vrijwilligerswerk, schrijft zich in voor kickbokslessen en is bereid tot deelname aan herstelbemiddeling.
  • De jongere is aangemeld bij CGG. Hij doet vrijwilligerswerk in een rusthuis of bij de groendienst. De jongere maakt een bedankbrief voor de politieagent op en zal deze persoonlijk overhandigen.  
  • Er wordt individuele begeleiding opgestart bij vzw Averroes mbt. zijn toekomst, vriendschappen, identiteit. De jongere geeft daarnaast training aan de jongste groep van vzw Averroes. De minderjarige zorgt dat hij slaagt voor zijn praktisch rijexamen. Hij engageert zich om (verder) thuis enkele taken op te nemen.  
  • De jongere wenst deel te nemen aan een leerproject van maximum 30 uur, dit uitgewerkt in groep, meer bepaald de herstel - meerdaagse. Ze is bereid om deel te nemen aan een herstelbemiddeling ten aanzien van haar slachtoffers. 



Slot

We hopen nog meer met jongeren en hun context samen op pad te gaan en na te denken over een zinvolle reactie op hun begane misstap. We blijven overtuigd dat jongeren inzichten verwerven doorheen hun dialoog met het slachtoffer, hun zelfreflecties, hun zoektocht naar eigen keuzes maken en zichzelf leren kennen. Het werken op maat, laagdrempelig en aanklampend heeft al tot mooie resultaten geleid en werkt recivide vermijdend. 

Sonja Van Deynse Directie Vzw Parcours