Het Vergeten Kind

Het Vergeten Kind deed onderzoek naar de impact van een sociaal isolement onder kinderen met moeilijke thuissituaties. De stichting interviewde 38 jongeren en 35 ouders die het zelf meemaakten. 154 hulpverleners die werken met kinderen in een isolement vulden een vragenlijst in. Kinderen die thuis problemen hebben en opgroeien in isolement, blijken te maken te hebben met vijf kwesties:

  • hun hele gezin krijgt weinig steun en staat er alleen voor. 91% van de ouders heeft zelf te weinig mensen om zich heen die ze om hulp kunnen vragen
  • kinderen vinden het moeilijk om vrienden te maken. 94% van de ouders vertelt dat hun kinderen nooit, of sporadisch vriendjes meenemen naar huis.
  • kinderen moeten van school wisselen. 77% van de kinderen in deze doelgroep heeft moeten wisselen van school, gemiddeld maar liefst drie keer. Bijvoorbeeld door pesten, een uithuisplaatsing, verhuizing na een scheiding of overstap naar speciaal onderwijs.
  • kinderen worden buitengesloten en gepest. 50% van de kinderen is gepest en/of buitengesloten, zowel door kinderen als door volwassenen en 72% voelt zich alleen, onbegrepen en is onzeker.
  • een (eventuele) uithuisplaatsing maakt het sociaal netwerk nog kleiner.

Sociaal isolement heeft grote gevolgen voor de ontwikkeling van het kind

Kinderen komen maar moeilijk uit hun isolement. Een langdurig isolement heeft grote gevolgen voor de ontwikkeling van een kind. Het is een risicofactor voor huiselijk geweld. Uit eerder onderzoek weten we bovendien dat geïsoleerde kinderen gemiddeld minder zelfvertrouwen hebben en meer last hebben van depressieve gevoelens en angst. Ze doen meer aan zelfbeschadiging en hebben vaker suïcidale neigingen. Ook hun hersenontwikkeling kan door een isolement beïnvloed worden. Jongeren die zonder steun van hun netwerk de jeugdzorg verlaten, hebben vaker geen baan, geen stabiele huisvesting en geen opleiding. Ze hebben meer problemen met criminaliteit, geweld in relaties en drugs- en alcoholgebruik.

Hulpverleners: “Sociaal netwerk is noodzakelijk, maar te weinig tijd om daarbij te helpen”

Hulpverleners herkennen deze benarde situatie van kinderen en willen hen daar graag uit helpen, blijkt uit dit onderzoek. Toch is het volgens hen in de praktijk lastig om het netwerk van een kind te verstevigen. Bij het merendeel van de hulpverleners, 62%, lukt dat veel te weinig of alleen in sommige gevallen. Vooral zorgverleners op een leef- of behandelgroep komen er weinig aan toe. Hulpverleners vertellen dat het opbouwen van een netwerk veel tijd en aandacht vraagt en dat die er niet is.

Agenderingscampagne om sociaal isolement te doorbreken

Van 25 januari t/m 4 februari 2021 voerde Het Vergeten Kind de campagne ‘Maak je HART voor vergeten kinderen in sociaal isolement’, waarbij gemeenten, scholen en jeugdhulporganisaties worden aangespoord om het isolement te doorbreken. Gemeenten moeten ervoor zorgen dat ouders en kinderen laagdrempelig in contact (kunnen) komen met anderen. Op scholen dienen leerkrachten voldoende kennis en kunde in huis te hebben om specifiek oog te hebben voor leerlingen met een kwetsbare thuissituatie. Jeugdhulpprofessionals moeten vertrouwen in de kracht van uit het netwerk van kinderen en gezinnen en de tijd krijgen om daaraan te bouwen.

Over Het Vergeten Kind
Het Vergeten Kind geeft support aan en komt op voor de duizenden kinderen in Nederland die het moeilijk hebben, omdat er thuis veel problemen zijn. Soms is de situatie zo ernstig dat ze niet meer bij hun ouders wonen. Het doel van de stichting is dat al deze kinderen zich gehoord en gezien voelen, op een veilige en stabiele plek wonen en zich positief kunnen ontwikkelen. Zodat ze hun eigen plek vinden in de maatschappij. Om dit te bereiken organiseert Het Vergeten Kind impactvolle programma’s en projecten die bijdragen aan een stabiel en veilig thuis voor alle kinderen in Nederland.

Yfke van der Ploeg
Romy van Doorn